Moc koloru w projektowaniu

W świecie architektury wnętrz kolor nie jest jedynie wyborem estetycznym. Jest to narzędzie przestrzenne, które kształtuje nasze odczucia, zachowanie i poruszanie się w przestrzeni. Dla architektów i projektantów zrozumienie psychologicznego i emocjonalnego wpływu kolorów jest niezbędne do tworzenia środowisk sprzyjających dobremu samopoczuciu, przejrzystości i tożsamości.
„Kolory oddziałują na duszę, mogą pobudzać zmysły, budzić emocje, idee, które nas uspokajają lub pobudzają, wywołując smutek lub radość”.
— Johann Wolfgang von Goethe, Teoria kolorów (1810)
Od wczesnych teorii Goethego po współczesne badania naukowe, psychologia kolorów konsekwentnie pokazuje, że kolor wpływa na nastrój, koncentrację, a nawet zdrowie fizyczne. Ciepłe odcienie mogą ożywić przestrzeń i zachęcić do interakcji, podczas gdy chłodniejsze barwy, takie jak zielony i niebieski, sprzyjają spokojowi i jasności umysłu. Jest to szczególnie ważne w szkołach, szpitalach i biurach.
Oprócz nastroju kolor kształtuje również funkcjonowanie przestrzeni. Kieruje ruchem, poprawia dostępność i subtelnie wpływa na zachowanie. Kolorowe oznaczenia podłóg w szpitalach lub silne kontrasty między ścianami a podłogą w projektach przyjaznych dla osób cierpiących na demencję to tylko kilka przykładów. Zrozumienie tych emocjonalnych i behawioralnych skojarzeń jest kluczem do tworzenia przestrzeni, które są zarówno funkcjonalne, jak i przyjemne.
Podłoga to jedna z najważniejszych powierzchni w każdym pomieszczeniu. Stanowi podstawę wystroju i ma duży wpływ na to, jak postrzegamy przestrzeń i jak się w niej czujemy. Ponieważ ludzie mają kontakt z podłogą częściej niż z jakąkolwiek inną powierzchnią, jest to kluczowy sposób na wykorzystanie teorii kolorów w praktyce.
Wierzymy, że podłoga jest istotnym elementem palety kolorów każdego wnętrza. Delikatna zieleń podłogi w korytarzu szpitalnym może sprzyjać powrotowi do zdrowia i ułatwiać orientację. Żywa czerwona podłoga w aktywnej strefie, takiej jak szkolna sala rekreacyjna lub kreatywne miejsce pracy, może pobudzać energię i zachęcać do ruchu.
W połączeniu z odpowiednim materiałem kolor może pomóc stworzyć atmosferę spokoju, sygnalizować bezpieczeństwo lub dodać energii. Podłogi definiują również różne obszary, poprawiają akustykę i pomagają poruszać się po przestrzeni dzięki kolorom i fakturze. W ten sposób wspierają funkcjonalność i przyjazny klimat pomieszczeń.
Aby celowo wykorzystać psychologię kolorów, firma Forbo Flooring opracowała koncepcję Dynamiki budynku. Podzieliła ona wnętrza na pięć podstawowych typów przestrzeni, z których każdy ma określone potrzeby emocjonalne i cele projektowe.
Przyjmowanie
Należą do nich lobby i recepcje. Jako przejście między przestrzenią zewnętrzną a wewnętrzną, korzystają one z naturalnych kolorów — zielonego, niebieskiego i żółtego — które odzwierciedlają naturę, niebo i światło słoneczne. Odcienie te budują poczucie spokoju i więzi, zwłaszcza w połączeniu ze szkłem, które pozwala zachować wizualną łączność z otoczeniem zewnętrznym. Pomieszczenia recepcyjne doskonale nadają się również do wyrażania tożsamości marki poprzez kolorystykę, dzięki czemu przestrzeń jest zarówno przyjazna, jak i rozpoznawalna.
Przemieszczanie się
Korytarze i przestrzenie przejściowe powinny ułatwiać orientację i przepływ osób. Kolory w naturalny sposób kierują ludźmi, zwłaszcza w połączeniu z oznakowaniem, oznaczeniami na podłodze lub prostymi symbolami. Żywe akcenty mogą podkreślać trasy lub sygnalizować różne poziomy lub działy. W dużych budynkach, takich jak szkoły lub szpitale, ułatwia to orientację i sprawia, że jest ona bardziej intuicyjna.
Łączenie się
W tych obszarach – od salonów po wspólne strefy wypoczynkowe – odbywa się interakcja, współpraca i nieformalne przerwy.
Kolorowe strefy mogą subtelnie wyznaczyć te miejsca bez ścian, zwłaszcza w otwartych przestrzeniach. Warstwowa paleta łącząca ciepłe odcienie z chłodniejszymi barwami tworzy zrównoważone środowisko, które sprzyja rozmowom i zapewnia komfort.
Koncentracja
Miejsca pracy, strefy nauki lub pomieszczenia konsultacyjne wymagają spokojnej, mało stymulującej kolorystyki. Delikatne odcienie zieleni i błękitu sprzyjają koncentracji, produktywności i poczuciu spokoju. Kolory te minimalizują czynniki rozpraszające uwagę i pomagają zachować równowagę psychiczną, co jest szczególnie cenne w środowisku zawodowym i edukacyjnym.
Relaks
Salony i strefy wellness oferują chwilę wytchnienia. Przestrzenie te zyskują dzięki delikatnym, inspirowanym naturą kolorom, takim jak pastele, turkus i neutralne barwy. Odcienie te zmniejszają stres i sprzyjają regeneracji emocjonalnej, zwłaszcza w połączeniu z materiałami przyjemnymi w dotyku i delikatnym oświetleniem. Kolor pomaga zasygnalizować, że jest to miejsce, w którym można zwolnić tempo i odetchnąć.
Te wytyczne pomagają projektantom dopasować wybór kolorów do przeznaczenia pomieszczeń. W rezultacie powstają przestrzenie, które są nie tylko dobrze zorganizowane, ale także dostosowane do emocji i funkcjonowania ludzi.
Chociaż trendy w kolorystyce wnętrz ewoluują, związek między kolorem a samopoczuciem pozostaje silny. Goethe postrzegał kolor jako zwierciadło emocji, a filozofia ta nadal kształtuje sposób pracy współczesnych projektantów. Kolor nie jest już tylko kwestią estetyki. Chodzi również o zaspokajanie ludzkich potrzeb, poprawę dostępności oraz projektowanie z myślą o zdrowiu i integracji.
Podłogi odgrywają w tym ważną rolę. Jako jedna z najbardziej ciągłych i widocznych powierzchni w pomieszczeniu, podłoga przenosi paletę kolorów z jednej strefy do drugiej. Określa przejścia, ułatwia poruszanie się i nadaje emocjonalny ton. Niezależnie od tego, czy projektujesz szpital, biuro, szkołę czy przestrzeń publiczną, kolory wybrane na podłogi wyrażają tożsamość, kierują ruchem i wpływają na samopoczucie ludzi.
Wszystkie te spostrzeżenia, wraz z praktycznymi przykładami, odniesieniami naukowymi i inspiracjami projektowymi, zebraliśmy w naszym opracowaniu „Projektowanie z wykorzystaniem kolorów”. Opracowany we współpracy z ekspertką ds. kolorów Mélanie Bernard, stanowi kompleksowy przewodnik dla architektów, projektantów i wszystkich osób zainteresowanych związkiem między kolorem, przestrzenią i dobrym samopoczuciem.
Przeczytaj lub pobierz dokument (w wersji angielskiej)